1. Inventariseer alle gevaarlijke stoffen in jouw bedrijf

Begin met een grondige inventarisatie van alle stoffen die in jouw organisatie gebruikt worden. Denk verder dan alleen de chemicaliën die voor de hand liggen. Ook toners voor printers, reinigingsmiddelen, verf, batterijen en zelfs bepaalde kantoorbenodigdheden kunnen gevaarlijk zijn voor de gezondheid van je medewerkers.

Maak een overzicht per afdeling en werk systematisch alle werkplekken af. Vergeet opslagruimtes, kelders en bijgebouwen niet. Je zult versteld staan hoeveel verschillende stoffen er vaak op één locatie aanwezig zijn.

2. Zorg voor actuele veiligheidsinformatiebladen

Elke gevaarlijke stof heeft een veiligheidsinformatieblad, ook wel SDS (Safety Data Sheet) genoemd. Dit document bevat informatie over de risico’s, veilige werkmethoden en eerste hulpmaatregelen. Zorg ervoor dat deze bladen altijd actueel en toegankelijk zijn voor je medewerkers.

Bewaar de veiligheidsinformatiebladen digitaal én print de belangrijkste exemplaren uit voor nabij de werkplek. Een medewerker die snel informatie nodig heeft over een gemorste stof, heeft geen tijd om eerst een computer op te starten.

3. Train je medewerkers in herkenning en risico’s

Kennis is de basis van veilig werken. Train je medewerkers in het herkennen van gevaarlijke stoffen aan de hand van pictogrammen, labels en kleurcodes. Leg uit welke gezondheidsrisico’s er zijn en hoe deze kunnen ontstaan. Denk aan inademing van dampen, huidcontact of inslikken.

Organiseer regelmatig opfristrainingen, vooral wanneer er nieuwe stoffen in gebruik genomen worden. Maak het praktisch door met echte voorbeelden uit jullie eigen werkomgeving te werken.

4. Investeer in de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen

Handschoenen, veiligheidsbrillen, ademhalingsmaskers en beschermende kleding zijn essentieel bij het werken met gevaarlijke stoffen. Maar let op: niet elk beschermingsmiddel is geschikt voor elke stof. Rubberen handschoenen die uitstekend beschermen tegen zuren, kunnen bijvoorbeeld doorlatend zijn voor bepaalde oplosmiddelen.

Raadpleeg de veiligheidsinformatiebladen voor de juiste keuze van beschermingsmiddelen. Zorg ervoor dat medewerkers weten hoe ze de middelen correct aan- en uittrekken, en vervang beschadigde of versleten bescherming direct.

5. Ventilatie en afzuiging: frisse lucht als basis

Goede ventilatie voorkomt dat schadelijke dampen en stofdeeltjes zich ophopen in de werkruimte. Natuurlijke ventilatie via ramen en deuren is vaak niet voldoende bij het werken met gevaarlijke stoffen. Overweeg mechanische ventilatie of lokale afzuiginstallaties bij werkplekken waar regelmatig met chemicaliën gewerkt wordt.

Controleer regelmatig of ventilatiesystemen goed functioneren. Vervuilde filters of defecte ventilatoren kunnen de effectiviteit drastisch verminderen. Plan jaarlijks onderhoud in en laat de luchtkwaliteit periodiek meten door een specialist.

6. Veilige opslag en scheiding van stoffen

Niet alle gevaarlijke stoffen kunnen veilig bij elkaar opgeslagen worden. Zuren en basen kunnen bij contact heftige reacties veroorzaken en brandbare stoffen hebben speciale eisen voor temperatuur en vonkpreventie. Maak gebruik van aparte opbergkasten of ruimtes voor verschillende categorieën stoffen.

Zorg voor goede labeling van alle opberglocaties en train je medewerkers in de juiste opslag. Een goed georganiseerde opslag voorkomt niet alleen ongevallen, maar bespaart ook tijd bij het zoeken naar materialen.

7. Stel procedures op voor morsen en noodsituaties

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kunnen er ongelukken gebeuren. Stel duidelijke procedures op voor het geval er stoffen gemorst worden of medewerkers in contact komen met gevaarlijke chemicaliën. Zorg voor absorptiemateriaal, spoelvoorzieningen en noodcontacten.

Train je BHV’ers specifiek in het omgaan met chemische ongevallen. Zorg ervoor dat zij weten welke eerste hulpmaatregelen toegepast moeten worden en wanneer externe hulpdiensten ingeschakeld moeten worden. Een snelle en juiste reactie kan ernstige gevolgen voorkomen.

8. Regelmatige controle en continue verbetering

Veiligheid is geen eenmalige actie maar een continu proces. Voer regelmatig controles uit op de naleving van veiligheidsprocedures, de staat van beschermingsmiddelen en de opslag van stoffen. Betrek je medewerkers bij deze controles – zij werken dagelijks met de stoffen en hebben vaak waardevolle suggesties voor verbetering.

Evalueer jaarlijks of er minder gevaarlijke alternatieven beschikbaar zijn voor de stoffen die je gebruikt. De technologie ontwikkelt zich snel en wat gisteren de enige optie was, heeft vandaag misschien een veiliger vervanger.

De rol van je BHV-organisatie bij gevaarlijke stoffen

Je BHV’ers spelen een cruciale rol bij het veilig werken met gevaarlijke stoffen. Zij zijn vaak de eersten die ter plaatse zijn bij een incident en moeten weten hoe ze adequaat kunnen reageren. Zorg ervoor dat je BHV-organisatie up-to-date blijft en overweeg aanvullende training specifiek gericht op chemische risico’s.

Een goed getrainde BHV’er kan het verschil maken tussen een klein incident en een groot ongeval. Investeer in hun kennis en vaardigheden, want zij beschermen niet alleen individuele medewerkers maar je hele organisatie.

Samen werken aan een chemisch veilige werkplek

Het veilig omgaan met gevaarlijke stoffen vraagt expertise, planning en continue aandacht. SBN ondersteunt je graag bij het opzetten van een veilig werkprotocol dat past bij jouw specifieke situatie. Onze adviseurs helpen je bij het identificeren van risico’s, het opstellen van procedures en het trainen van je medewerkers.

Wil je weten hoe wij jouw organisatie kunnen helpen bij het veilig werken met gevaarlijke stoffen? Neem contact met ons op en we bespreken samen de mogelijkheden voor een veiligere werkplek.